Mısır’da altın fiyatlarının yeniden yükselişe geçmesiyle son dönemde bankacıların artış olduğunu söyledikleri devlet bankalarından bono satın alına gösterilen ilgili, gözlemcilerin dikkatini Mısırlıların birikimlerinin değerini korumak için kullandıkları araçlara ve ekonomik krizin etkileriyle başa çıkma yöntemlerine çekti…
Mısır Bank (Banque Misr) Yönetim Kurulu Başkanı Muhammed el-İtrebi, son üç günde platin bonosu satış hacminin (yüzde 25 faizle) 91 milyar Mısır lirasına (1 ABD dolar yaklaşık 27,10 lira) ulaştığını söyledi.
İtrebi, Mısır basınına yaptığı açıklamada, Merkez Bankası’nın yüzde 25 getiri sağlayan bir bono sunmayı planladığını ve böylece enflasyonu ve dolara olan ilgiyi ele almayı amaçladığını belirtti.
Mısır’da devlete ait olan Mısır Bank ve Mısır Ulusal Bankası (National Bank of Egypt) geçtiğimiz çarşamba günü, ‘yıllık yaklaşık yüzde 25 faizle ya da aylık yüzde 22,5 faizle bir yıllık tasarruf bonosu teklif edildiğini duyurdu.
Bu arada Mısır Merkez Bankası, dolar kurunun 27 lirayı geçmesiyle üçüncü en büyük devalüasyonu açıkladı.
Mısır Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, 22 Aralık’ta mevduat ve borçlanma faiz oranlarını 3 puan artırma kararı almış bu da Mısırlıların büyük bir bölümünün temel ürünlerin fiyatlarında yeni bir artış dalgası yaşanması korkularını körüklemişti.
Birçok kişi, Petrol Ürünleri Otomatik Fiyatlandırma Komitesi’nin yakında gerçekleştirmesi planlanan toplantının sonuçlarını bekliyor.
Komitenin üç ayda bir Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının ilk haftalarında, benzin ve akaryakıt fiyatlarını belirlemek üzere periyodik olarak toplanacak.
Mısır’ın en büyük iki devlet bankası geçtiğimiz Mart ayında yıllık yüzde 18 getiri sağlayan yatırım bonoları sunmuştu. İki bankanın verilerine göre müşterilere iki ay süreyle sunulan bu bonolar, 750 milyar lira değerinde likidite çekebildi.
Mısırlı ekonomist Dr. Vail en-Nehhas, yeni tasarruf bonolarına olan talebin nedeninin, vatandaşların gelirlerini artırmanın yollarını aramaya zorlanması olduğunu söyledi.
Dr. Nehhas, yaptığı değerlendirmede, yeni bonoları satın alanlardan bir kısmının Arap uyruklular ve Mısır’da ikamet eden yabancılar olduğunu, bir kısmının ise kayıt dışı ekonomiye küçük katkılar sağlayan kesimler olduğunu ve bu kişilerin, basit ticari faaliyetlerle ya da başka çalışmalarla enflasyon karşısında dayanamayıp işgücü piyasasından çekilen ve bonolarla risksiz iyi bir kar marjı arayışında olduklarını belirtti.
Son dönemde bonolara yönelik talebin tasarruf ya da yatırım olarak değil, daha çok vatandaşların yüksek fiyatlar karşısında gelirlerini artırma girişimi olarak değerlendirilebileceğine işaret eden Dr. Nehhas, şu an ekonomistlerin, devam eden yüksek enflasyon oranlarının vatandaşın alacağı kârın bir kısmını tüketeceği gerçeğiyle birlikte bankaların bonolar için yüksek kârları nasıl ödeyeceği konusuyla meşgul olduklarını söyledi.
Mısır’ın yerel para biriminin 2016 yılından bu yana dolar karşısında yüzde 70 ile 80 arasında değer kaybettiğini açıklayan Mısırlı ekonomist, “Bu bir yatırım mı yoksa parayı çekmek için yeni bir yöntem mi? Yoksa daha yüksek getirileri olduğu için yenilerini almak amacıyla eski bonoları geri dönüştürme çalışması mı? Bu soruların yanıtları için Mısır piyasasından yüzde 25 faizle yeni bonolar için toplanan fonlara ilişkin ayrıntılı verileri beklememiz gerekiyor” şeklinde konuştu.
Mısırlı ekonomi uzmanı Dr. Reşad Abdu, altının değerli bir hazine olmasından ötürü halen en iyi tasarruf yöntemi olduğunu ve para biriminin aksine fiyatını ve değerini korumaya devam ettiğini söyledi.
Ancak para biriminin sert bir şekilde düşebileceğini, aynı şekilde enflasyonun yükselebileceğini ve tasarruf bonolarının piyasa değerini kaybedebileceğini söyleyen Dr. Abdu, “Bu yüzden bono satın alma talebi, kâr etmenin güvenli bir yolunu bulmak için bir yöntemdir” dedi.
Öte yandan altının fiyatı bir önceki güne kıyasla gram başına yaklaşık 45 lira artış göstererek 14 ayar altının gram fiyatı bin 197 liraya, 18 ayar altının gram fiyatı bin 539 liraya, 21 ayar altını gram fiyatı bin 795 liraya, 24 ayar altının gram fiyatı ise 2 bin 51 liraya yükseldi…
1 Mısır Lirası = 0,68 Türk Lirası (9 Ocak 2023)
